تأثیرات چگالش و راندمان بر کاهش مصرف گاز در دیگ چگالشی – بخش اول

طراحی موتورخانه چگالشی

در این پست نگاهی کلی به مبحث چگالش داشته و تأثیر آن بر راندمان دیگ‌ چگالشی شده و عوامل مؤثر در کاهش مصرف سوخت را به‌اجمال بررسی می‌کنیم.

تأثیر نوسان دمای محیط در طول شب و روز بر تغییر دمای دیگ چگالشی:

در دیگ‌ های چگالشی بر خلاف دیگ‌های فولادی یا چدنی دمای دیگ متغیر خواهد بود و بر اساس دمای بیرون در یک بازه از پیش تعیین شده تغییر می‌کند. درحالی‌که در دیگ‌های فولادی یا چدنی یک دمای ثابت برای کل ساعات شبانه‌روز تعیین می‌شود. دمای دستگاه در زمان راه‌اندازی باتوجه‌به کاربری ساختمان، محل نصب و… در حالات مختلف تنظیم می‌شود؛ ولی باتوجه‌به وجود سنسور محیطی و تعریف شیب گرمایی؛ دستگاه در ساعات مختلف شبانه روز با یک دمای ثابت کار نمی‌کند و در زمانی که هوای محیط بیرون گرم باشد نیازی به عملکرد با تمام ظرفیت نیست.

همچنین در  ساعات مختلف شبانه روز با توجه به متفاوت بودن دمای محیط بیرون، مسلماً دمای محیط داخل هم باید متغیر باشد و بر اساس دمای بیرون تنظیم شود. به عنوان مثال در میانه روز نیازی به تأمین دمای 80 درجه سانتیگراد نیست و می‌توان به‌وسیله دیگ چگالشی مودولکس دمای تأمین را کاهش داد  مثلاً به 70 درجه سانتیگراد رساند که در این صورت دمای برگشت حدود 50 درجه سانتیگراد خواهد بود و چگالش رخ می‌دهد.

همان گونه که در نمودار روبرو مشخص شده است هر چقدر دمای آب برگشتی به دیگ کمتر باشد بازده دیگ بیشتر می‌شود. در صورتی که دمای آب برگشتی از ۱35 درجه فارنهایت (۵7 درجه سانتیگراد) کمتر باشد چگالش اتفاق می‌افتد.
محدوده دمایی برای مبدل‌ها و سیستم‌های گرمایشی مطابق با شکل مقابل خواهد بود. به‌عنوان مثال برای گرمایش یک ساختمان دارای فن کوئل دمای آب ورودی به فن کوئل‌ها در محدوده ۶۰ تا ۸۰ درجه سانتیگراد می‌تواند باشد.

در ادامه ۳ حالت مختلف شکل بالا به طور کامل روی نمودار بررسی می‌شوند.

مثال ۱) منطقه دمایی بالا: دمای آب رفت C° ۹۰، دمای آب برگشت C° ۷۰

نمودار بالا تغییرات دمای آب سیستم نسبت به تغییرات دمای بیرون را نشان می‌دهد. همان گونه که از نمودار مشخص است درصورتی‌که دمای محیط بیرون C° ۱۵- باشد دمای آب ورودی به فن‌کوئل‌ها باید  C° ۹۰ باشد و هرچه دمای محیط بیرون کمتر باشد دمای آب سیستم هم بایستی کاهش یابد. بر خلاف تصور عموم دمای  C° ۸۰ نیاز همیشگی فن‌کوئل‌ها نیست. اگر دمای محیط بیرون C° ۵/۲- باشد، دمای آب رفت حدوداً باید C° ۷۳ باشد و دمای آب برگشت هم C° ۵۷ که معادل نقطه شبنم است و چگالش رخ می‌دهد. طبق نمودار فوق، محدوده چگالش در دمای C° ۵/۲- به بالاست.

مثال ۲) منطقه دمایی پایین: دمای آب رفت C° ۷۵، دمای آب برگشت C° ۶۰

در این حالت اگر دمای محیط بیرون  C° ۵/۱۱- باشد دمای آب رفت  C° ۷۳ و دمای آب برگشت C° ۵۷ که معادل نقطه شبنم است می‌گردد و چگالش رخ می‌دهد. در این حالت در دماهای بالاتر از C° ۵/۱۱- چگالش اتفاق می‌افتد.

مثال ۳) منطقه دمایی پایین: دمای آب رفت C° ۴۰، دمای آب برگشت C° ۳۰

در این حالت چون همیشه دمای آب برگشت از C° ۵۷  نقطه شبنم کمتر است چگالش همیشه اتفاق می‌افتد.

جدول متوسط دماهای تهران و ایران در یک دوره 25 ساله:

با توجه به شرایط ذکر شده در مثال شماره ۱، چگالش در دماهای کمتر از C° ۵/۲- رخ نمی‌دهد. با بررسی جدول و نمودارهای تغییرات دمای تهران

مشخص می‌شود که در ۱۰ درصد از روزهای سال دمای تهران منفی خواهد شد و کمتر از ۱۰ درصد از روزهای سال دمای تهران کمتر از  C° ۵/۲-    می‌شود که چگالش اتفاق نمی‌افتد.

درصد حجمی دی‌اکسیدکربن در محصولات احتراق بر دمای نقطه شبنم تأثیرگذار است. به این دلیل که هر چقدر سهم دی‌اکسیدکربن در محصولات احتراق بیشتر باشد نشان‌دهنده احتراق کامل‌تر و بهتر است. باتوجه‌به وجود مشعل‌های پیش مخلوط (Pre-Mix) در دیگ‌های چگالشی مودولکس که باعث می‌شود اکسیداسیون در بهترین حالت انجام شود و درصد حجمی دی‌اکسیدکربن ۱۰ درصد باشد نقطه شبنم C° ۵۷  می‌شود.

تأثیر مشعل‌های پری میکس (پیش مخلوط) در احتراق کامل و در نتیجه کاهش نقطه‌شبنمی شدن:

مشعل‌های پیش مخلوط از جمله عوامل مؤثر در احتراق کامل و افزایش چگالش هستند. در صورتی که اکسیداسیون و احتراق کامل نباشد و در محصولات احتراق اکسیژن و منوکسید کربن داشته باشیم، درصد حجمی دی‌اکسیدکربن کمتر می‌شود و در نتیجه دمای نقطه شبنم کاهش می‌یابد.

پایان بخش اول

مقالات مرتبط